Muzyka rockowa była powiewem świeżości dla młodych i
podatnych na wpływy ludzi, wychowywanych w dostatku w czasie prosperity
ekonomicznego, a buntujących się przeciwko konformizmowi, konsumpcjonizmowi,
ograniczeniom, przemocy i wojnie. Ruchy hipisowskie, szczególnie w Stanach
Zjednoczonych mają bogatą reprezentację
w tekstach kultury. Warto w tym miejscu również wspomnieć, że miały one także
decydujący wpływ na rodzącą wówczas się kulturę masową.
Jimi Hendrix, jeden z najbardziej prominentnych przedstawicieli
muzyki ruchów hipisowskich jest uznawany za najlepszego gitarzystę wszech
czasów. Nie bez powodu filmografia na jego temat jest bogata. Jednym z tytułów
o wspomnianym muzyku jest „Jimi Herdrix: Tak tworzy się geniusz” z 2013 roku w
reżyserii Johna Ridleya. Bazując na tym materiale postaram się przeanalizować
jak reprezentowane są wątki hipisowskie w tym filmie.
O samym Hendrixie z filmu nie dowiadujemy się zbyt wiele.
Historia tam przedstawiona obejmuje rok z życia muzyka, przed jednym z
najbardziej kultowych wystąpień w jego karierze, tj. przed występem na festiwalu
w Monterey, który okazał się przepustką do międzynarodowej sławy. Tym sposobem
początki jednego z najważniejszych przedstawicieli muzyki dzieci kwiatów są
preludium do budzącego się do życia ruchu kontrkulturowego. Warto wspomnieć o tym, że w rolę tytułową wciela się wokalista amerykańskiego duetu Andre Benjamin występujący pod pseudonimem Andre3000.
Migawki ukazujące globalną rzeczywistość wprowadzają
odbiorcę w kontekst lat 60 zeszłego wieku. Obrazy samospalenia mnichów
tybetańskich uwypuklają powód, dla którego ich religia stała się popularna
wśród hipisów. Widoczny wzrost zainteresowania orientalizmem, którego filozofia
stoi w opozycji do wartości wyznawanych przez ówczesne społeczeństwo
amerykańskie, wypracowane przez starsze pokolenie pamiętające czasy wojny nie
jest atrakcyjne dla młodych ludzi, którzy chcą korzystać z życia. Wśród
kontekstowych fragmentów można zobaczyć także autentyczne materiały
zarejestrowane na ulicach i festiwalach, przedstawiające kulturę wiodącą i dla
przeciwstawienia, kulturę hipisowską. Zapoznani zostajemy także z pierwszymi
elementami charakterystycznymi dla kultury popularnej, co nierozerwalnie łączy
się z rodzącymi się ruchami kontrkulturowymi.
Widoczna różnica w podejściach do życia starszego i
młodszego pokolenia uwidacznia się w relacji postaci Lindy Keith i jej ojca.
Młoda dziewczyna pragnąca zażyć wolnego życia spotyka opór ze strony
rodziciela. Konflikt poglądów i wartości między pokoleniami jest
charakterystyczny dla zmieniających się porządków.
Analiza jednego roku z życia bohatera pozwala na
zaobserwowanie pewnych przemian, szczególnie w wyglądzie zewnętrznym. Jimi
Hendrix jako ikona kontrkultury to nie tylko element muzyczny, lecz także
wizerunkowy, ponieważ postanawia on nosić włosy w sposób naturalny, jego
ubrania z koncertu na koncert stają się coraz bardziej kolorowe i
wysublimowane. Kostiumograf nie omieszkał się zamieścić w filmie zdaje się najbardziej
rozpoznawalnego wizerunku Jimiego Hendrixa w kurtce o militarnym kroju. Taki
sposób kreowania wizerunku ma niebagatelne znaczenie, szczególnie w
perspektywie rozwijających się wówczas nastojów pacyfistycznych związanych z
prowadzoną wówczas przez USA wojny w Wietnamie.
Niemal lekceważące podejście do instytucji władzy
reprezentowanej przez policję w filmie uwidacznia z jakimi problemami musiał
mierzyć się człowiek niewpasowujący się w dyskurs przyzwoitego obywatela.
Wywołująca sprzeciw policjantów forma noszenia militarnej kurtki uwidacznia
zamierzone działanie uderzające w wojnę i obowiązkowy pobór do wojska.
Filozofia Hendrixa, którą reżyser przedstawia przez niemal
intymne rozmowy z innymi bohaterami filmu (a także wywiad telewizyjny)
projektuje taki model psychiki i światopoglądu bohatera, w którym można
odnaleźć istotne powiązania i inspiracje, bądź inspirowanie ruchów
hipisowskich. Pacyfizm, egalitaryzm, chęć współpracy zamiast rywalizacji,
powrót do natury i czerpanie ze wzorów orientalnych i natywnych dla Ameryki to
silnie wybrzmiewające toposy w filmie, a przedstawiają one budzącą się do życia
opozycję do kultury wiodącej.
Innowatorskie podejście do muzyki idzie w parze z próbą
zmiany w preferowanym modelu światopoglądu wyznawanym przez młodych ludzi.
Poszerzanie świadomości przez narkotyki, powszechnie wówczas używane, w
szczególności przez muzyków sprowadza na nich smutny koniec. (Warto w tym
miejscu zaznaczyć, że przyczyną śmierci Hendrixa nie było przedawkowanie, lecz
uduszenie się własnymi wymiocinami)
Mimo ograniczoności zapośredniczeń dotyczących ruchów
hipisowskich serwowanych nam przez film, mamy możliwość zrekonstruowania części
filozofii mającej wpływ na kształtowanie się kulturowej i kulturalnej strony
kontrkultury. Jest ona bowiem wypadkową wielu czynników, począwszy od konfliktu
pokoleniowego, przez brak zgodności co do wyznawanych wartości, sprzeciw wobec
działaniom wojskowym prowadzonym przez rząd oraz protestowanie przeciw służbie
wojskowej.
Komentarze
Prześlij komentarz